ANKARA-BHA

Mersin’in Toroslar ilçesinde, binlerce yıllık geçmişiyle “medeniyetler beşiği” olarak anılan Yumuktepe Höyüğü‘nde süren kazı çalışmalarında, Erken Tunç Çağı’na ait yeni ve dikkat çekici bulgulara ulaşıldı.

İlk kez 1937 yılında kazılmaya başlanan ve Neolitik Dönem’den Orta Çağ’a uzanan katmanlarıyla Anadolu arkeolojisinde özel bir yere sahip olan höyükte, 31. dönem kazı çalışmaları devam ediyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında yürütülen kazılar, İnönü Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Burhan Ulaş başkanlığındaki 10 kişilik bir ekiple sürdürülüyor.

Çöp çukurları, ocaklar ve bir demir eritme fırını…

Doç. Dr. Ulaş, özellikle höyüğün güney yamacında, Orta Çağ’a tarihlenen tabakalarda yoğun bir faaliyet izine rastladıklarını belirtiyor. “Bu alanda, 11. ve 12. yüzyıla tarihlenen at nalı biçimli çöp çukurları ve içlerinde buğday, arpa gibi tahılların bulunduğu ocaklar tespit ettik. Ayrıca döneme ait bir demir eritme ocağı da bulundu,” diyor.

Orta Çağ’da kerpiç yapı şaşırttı

Kazılarda karşılarına çıkan bir diğer sürpriz ise mimari alanda oldu. Orta Çağ dönemine ait yapılarda, kerpiç kullanımına dair ilk somut izlere ulaşıldı. Ulaş, “Güney yamaçta, yaklaşık 6 metreye ulaşan kerpiç bloklardan oluşan büyük bir yapıyla karşılaştık. Bu yapının bir platform mu yoksa sur duvarı mı olduğu net değil ama oldukça anıtsal bir yapıdan söz ediyoruz,” diyerek, karbon-14 testlerinin bu yapıyı 1050-1250 yılları arasına tarihlendirdiğini söylüyor.

Erken Tunç Çağı’na ait mutfak izleri

Kazıların en dikkat çekici bulgularından biri ise höyüğün Erken Tunç Çağı‘na dair sunduğu yeni veriler oldu. Daha önce yalnızca kuzeybatı yönünde dar bir alanda izlerine rastlanan bu evre, şimdi güney yamaçta daha net bir biçimde gün yüzüne çıkarılıyor.

“16. tabakanın hemen altında, Erken Tunç Çağı’na ait bir yapı katı tespit ettik,” diyen Doç. Dr. Ulaş, alanda bir ocak, bir tandır parçası, bir silo, kırık öğütme taşları ve buğday, mercimek, menengiç gibi gıda kalıntılarının bulunduğunu belirtiyor. “Burasının o dönem insanları için bir yiyecek hazırlama ve pişirme alanı olarak kullanıldığını düşünüyoruz,” diye ekliyor.

Açık hava müzesine dönüşüyor

Kazılar sadece akademik verilerle sınırlı kalmayacak. Ulaş, İtalya Bari Aldo Moro Üniversitesi’nden Prof. Dr. Giulio Palumbi ile yürütülen eş zamanlı çalışmaların yanı sıra, Mersin Büyükşehir Belediyesi’nin desteklediği “Arkeopark Projesi” ile Yumuktepe’nin bir açık hava müzesine dönüştürülmesinin hedeflendiğini aktarıyor.

Zirvedeki kilise kalıntılarına bağlı yerleşim alanında yürütülen temizlik ve restorasyon çalışmaları da bu projenin bir parçası. Amaç, hem 11. ve 13. yüzyıla ait mimariyi korumak hem de kente tarihsel bir kültür durağı kazandırmak.