Duisburg Wanheimerort’ta 26 Ağustos 1984 yangınında hayatını kaybeden 7 kişi anıldı

İLHAN KILIÇ/ALMANYA-BHA

Törende mağdur aile adına Aynur Satır duygusal bir konuşma yaptı. Törende Aslı Sevindim KRV hükümeti adına konuşma yaparken, farklı partilerin milletvekilleri de hazır bulundular. Satır ailesinden ölen insanların anısına DİTİB Duisburg Wanheimerort’a ait binada anı ve buluşma merkezi yapılması gündemde.

26 Ağustos 1984 Duisburg yangını yabancı düşmanı bir iklimde gerçekleşti

26 Ağustos 1984’te Duisburg Wanheimerort’ta meydana gelen yangında Satır ailesine mensup 7 Türk öldü, 24 insan yaralandı. 1984 yangına yönelik hukuki süreç ırkçı eylem başlığı altında işlenmedi, adi suçlar niteliği ile ele alındı. Solingen ve Mölln yangınlarından çok önce gerçekleşen 1984 yangını toplumsal hafızada yeterince yer almadı.

1980’li yıllarda ekonominin küçülmesi nedeniyle başlayan yabancı düşmanı söylem ‚Türken raus‘ söylemiyle zirve yaptı. 1983’te iktidara gelen dönemin Kohl hükümeti (CDU-FDP koalisyonu) bu nedenle geri dönüş teşvik yasasını çıkardı (Rückkehrförderungsgesetz) ve Almanya’dan 400.000’in üzerinde Türk bu vesileyle Türkiye’ye kesin dönüş yaptı. Duisburg Hüttenheim, Wanheim ve Wanheimerort’tan çok sayıda Türk aile geri dönüş teşviklerinden yararlanarak Türkiye’ye kesin dönüş yaptılar. Ancak siyasi söylem yabancı düşmanlığını körükledi ve 1984 yangını bu dönemin acı sonuçlarından birisi oldu.

26 Ağustos 1984 gecesi kundaklama sonucu meydana gelen yangınında Ferdane Satır (40 yaşında) Çiğdem Satır (7 yaşında) Ümit Satır (5 yaşında) Songül Satır (4 yaşında) Zeliha Turhan (18 yaşında) Rasim Turhan (18 yaşında) Tarık Turhan (52 günlük bebek) öldüler.

1984 yangını dönemin Almanya Türk toplumunu ve Duisburg Wanheimerort sakinlerini çok etkilediği gibi dönemin Kuzey Ren Vestfalya Başbakanı Johannes Rau da yangın yerinde Satır ailesine ve Türklere taziyede bulundu.

Yangının gerçekleştiği bina DİTİB Duisburg Wanheimerot’a ait – DİTİB Duisburg Wanheimerort yangının ve mağdurların anılması için çalışmalar yaptı

Yangının gerçekleştiği bina 1996 yılından beri DİTİB Türk İslam Cemiyeti Duisburg cemiyetine ait. DİTİB Türk İslam Cemiyeti Duisburg 1984 yangını ve mağdur aileyi anmak için 2009 yılından itibaren youtube da bir video yayınladı ve dönemin gazete ve belgelerinden oluşan afişleri cemiyet salonunda sergiledi.

2019 yılından itibaren Satır ailesi ile birlikte hareket eden ‚Initiative 26 August 1984 Duisburg‘ adlı oluşum konuyu tekrar basın aracılığı ile gündeme getirdi ve olayın ırkçı yönünün hukuken yeterince irdelenmediği görüşünü savundu. İnisiyatif girişimi ailenin mağduriyetten dolayı tanzim edilmesi ve yangının devlet düzeyinde anılmasını talep etti. Bu çerçevede ortaya koyduğu eylem önerilerinin bir tanesi Duisburg Wanheimerort’ta DİTİB Türk İslam Cemiyeti Duisburg’a ait binanın cephesinde mağdurları anmak adına bir plaketin monte edilmesine yönelikti. Plaket 2023 yılında binaya monte edildi.